შოთა ყავლაშვილი

Kavlashvili, Shota

* 28.01.1926, თბილისი, საქართველო 

† 1995, იქვე

არქიტექტორი

შოთა ყავლაშილმა 1948 წელს დაამთავრა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტი არქიტექტორის სპეციალობით. 1950 წელს დაიწყო მუშაობა არქიტექტორად „თბილქალაქპროექტში“, 1951 წელს გახდა ჯგუფის ხელმძღვანელი და 1964-1994 წლებში იყო თბილქალაქპროექტის მეოთხე არქიტექტურული სახელოსნოს ხელმძღვანელი. 1957-1970 წლებში ასწავლიდა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის არქიტექტურის კათედრაზე.

1967 წლიდან ყავლაშვილი იყო საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს სამშენებლო-არქიტექტურული საბჭოს წევრი; 1968-1970 წლებში თბილისის მეტროპოლიტენის სამმართველოს მთავარი არქიტექტორი; 1970-1974 წლებში მუშაობდა თბილისის მთავარ არქიტექტორად და მთავარ არქიტექტურულ-გეგმარებითი სამმართველოს უფროსად; 1972-1974 წლებში იყო საქართველოს სსრ სავაჭრო პალატის პრეზიდიუმის წევრი და პალატის მხატვარი.

1980 წელს შოთა ყავლაშვილი აირჩიეს თბილისის საქალაქო საბჭოს დეპუტატად და აღმასრულებელი კომიტეტის წევრად; 1980 წელს მეორედ დაინიშნა თბილისის მთავარ არქიტექტორად და მთავარ არქიტექტურულ-გეგმარებითი სამმართველოს უფროსად; 1982 წლიდან 1985 წლამდე იყო საქართველოს სსრ „სახმშენის“ თავმჯდომარის მოადგილე.

საქართველოს დამოუკიდებლობის შემდეგ ყავლაშვილი საცხოვრებლად გადავიდა ქალაქ ფოთში, სადაც 1994 წელს ქალაქის ვიცე-მერად და მთავარ არქიტექტორად დაინიშნა.

შოთა ყავლაშვილი იყო საქართველოს დამსახურებული არქიტექტორი (1972); სსრკ-ის სახელმწიფო პრემიის ლაურიატი (1987). მიღებული აქვს შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო პრემია ბარათაშვილის ქუჩის რეკონსტრუქციისთვის (1981) და სსრკ-ის არქიტექტორთა კავშირის მრავალი დიპლომი და სიგელი. ყვალაშვილს მიენიჭა ქალაქ ოდესის (უკრაინა) კულტურის სამმართველოს სიგელი (1969); საქართველოს სავაჭრო პალატის დიპლომები და ოქროს მედლები (1970-1983); შრომის წითელი დროშის ორდენი (1971); საქართველოს სახმშენის საპატიო სიგელი (1974); საქართველოს უმაღლესი საბჭოს სიგელი (1979); სსრკ სახალხო მეურნეობის მიღწევათა საგამოფენო ცენტრის ოქროს მედალი (1982). ის იყო თბილისის საპატიო მოქალაქე (1985) და აღმოსავლეთის ქვეყნების არქიტექტურის საერთაშორისო აკადემიის აკადემიკოსი (1987).

ფოტოები: დავით მორბედაძის პირადი არქივი, თეიმურაზ კანდელაკის პირადი არქივი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა

ძირითადი პროექტები

– საბავშვო ბაღი, ბარნოვის ქუჩა, თბილისი 1953 (შოთა ყავლაშილი, გივი მელქაძე)

– საცხოვრებელი სახლი, ჭავჭავაძის გამზირი, თბილისი 1953 (შოთა ყავლაშილი, გივი მელქაძე)

– საბურთალოს საცხოვრებელი მასივის გენგეგმა, თბილისი 1956 (შოთა ყავლაშილი, ალექსანდრე ბაქრაძე, დავით გძელიძე, ილო ყავლაშვილი)

– ჩუღურეთის (ყოფილი კარლ-მარქსის) ხიდის რეკონსტრუქცია, თბილისი 1954 (შოთა ყავლაშილი, გივი მელქაძე, კონსტრუქტორი: გიორგი ქარცივაძე)

– საცხოვრებელი სახლი, უზნაძის (ყოფილი კამოს) ქუჩა 2, თბილისი 1962 (შოთა ყავლაშილი, გივი მელქაძე, ლეო ხარაშვილი)

– ქორწინების სახლი, უზნაძის (ყოფილი კამოს) ქუჩა 2, თბილისი 1965 (შოთა ყავლაშილი, რამაზ კიკნაძე. მოქანდაკეები: გიორგი ოჩიაური, ირაკლი ოჩიაური)

ბარათაშვილის ხიდი, თბილისი 1965 (შოთა ყავლაშილი, ვლადიმერ ქურთიშვილი. კონსტრუქტორი: გიორგი ქარცივაძე)

– საცურაო აუზების კომპლექსი, რიყე, თბილისი 1965 (შოთა ყავლაშვილი, რამაზ კიკნაძევლადიმერ ქურთიშვილი). განუხორციელებელი

– ცხრასართულიანი ბლოკირებული საცხოვრებელი სახლების ტიპური პროექტების სერია, 1969 (შოთა ყავლაშილი, სოლომონ კაციტაძე. კონსტრუქტორი: როდამეს ღუდუშაური)

– „საქპურის“ საცხოვრებელი სახლი, ჭავჭავაძის გამზირი, თბილისი 1970 (შოთა ყავლაშილი, რამაზ კიკნაძე. კონსტრუქტორი: როდამეს ღუდუშაური)

ცენტრალური ავტოსადგური, თბილისი 1970 (შოთა ყავლაშვილი, რამაზ კიკნაძევლადიმერ ქურთიშვილი. კონსტრუქტორი: როდამეს ღუდუშაური. მხატვარი: ზურაბ წერეთელი)

– ორთაჭალის საცხოვრებელი რაიონის და ადმინისტრაციული ცენტრის პროექტი, თბილისი 1970 (შოთა ყავლაშვილი, მერაბ გუგუნავა, რამაზ კიკნაძე, გივი მეტრეველი) განუხორციელებელი

– საქართველოს საგამოფენო პავილიონი, პარიზი 1970 (შოთა ყავლაშილი, რამაზ კიკნაძე, გივი მეტრეველი, მერაბ გუგუნავა)

– საცხოვრებელი სახლები ჩელუსკინელების ხიდთან, თბილისი 1973 (შოთა ყავლაშვილი, მერაბ გუგუნავა. კონსტრუქტორი: როდამეს ღუდუშაური)

– ადმინისტრაციული შენობა „სოფლსამტექნიკა“ ორთაჭალაში, თბილისი 1973 (შოთა ყავლაშილი, ანზორ მიქიაშვილი)

– გვირაბი და ესტაკადა მეტეხის კლდის ქვეშ, თბილისი 1975 (შოთა ყავლაშილი, ვალერი ბახტაძე, რამაზ კიკნაძე

– ადმინისტრაციული (რაიკომი) შენობა მეტრო ისანთან, თბილისი 1975 (შოთა ყავლაშილი, ანზორ მიქიაშვილი)

– „გოგილოს“ აბანოს რეკონსტრუქცია, თბილისი 1977 (შოთა ყავლაშილი, გიორგი აბულაძე)

– თექვსმეტსართულიანი საცხოვრებელი სახლები სააკაძის მოედანზე და დოლიძის ქუჩაზე, თბილისი 1977 (შოთა ყავლაშილი, სოლომონ კაციტაძე)

საწყოლოსნო-სპორტული კომპლექსი „ლაგუნა ვერე“, თბილისი 1978 (შოთა ყავლაშვილი, რამაზ კიკნაძე, გურამ აბულაძე. კონსტრუქტორი როდამეს ღუდუშაური, მხატვარი: ნიკოლოზ იგნატოვი)

– თბილისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი რიყეზე, თბილისი 1978 (შოთა ყავლაშილი, ავთანდილ სუმბულაშვილი). განუხორციელებელი

– არქეოლოგიური მუზეუმი დიღომში, თბილისი 1979 (შოთა ყავლაშილი, შოთა გვანცელაძე. მოქანდაკე: თენგიზ კიკალიშვილი)

– ელენე ახვლედიანის (ყოფილი კიბალჩიჩის) აღმართის განაშენიანების რეკონსტრუქცია-რეგენერაცია, თბილისი 1980 (მეოთხე არქიტექტურული სახელოსნოს არქიტექტორთა ჯგუფი)

– ბარათაშვილის ქუჩის რეკონსტრუქცია, თბილისი 1981 (მეოთხე არქიტექტურული სახელოსნოს არქიტექტორთა ჯგუფი)

– რესტორანი „ბერიკონი“, თბილისი 1986 (შოთა ყავლაშილი, შოთა გვანცელაძე)

– დიდი დიღმის დაგეგმარების პროექტი, თბილისი 1984 (შოთა ყავლაშილი, ბიძინა მამინაიშვილი, გივი შავდია, მერაბ ბოლქვაძე, ნოდარ ირემაშვილი)

– ადმინისტრაციული შენობების კომპლექსი ძნელაძის ქუჩაზე. თბილისი 1986 (შოთა ყავლაშილი, ავთანდილ სუმბულაშვილი, ვ. რცხილაძე) განუხორციელებელი

– ვახუშტი ბაგრატიონის ქუჩის განაშენიანების პროექტი, თბილისი 1987 (შოთა ყავლაშილი, სოლომონ კაციტაძე, აკაკი კერესელიძე, ი. ყანდარელი, ი. მიხაილოვი) განუხორციელებელი

– წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის საკონკურსო პროექტი, თბილისი 1989 (შოთა ყავლაშილი, ვიქტორ ჯორბენაძე) საკონკურსო პროექტი

– სასტუმრო შერატონ „მეტეხი-პალასი“, თბილისი 1991 (შოთა ყავლაშილი, შოთა გვანცელაძე, ენგინ ჩაკმან, ვლადიმერ ქურთიშვილი)

ლიტერატურა/ბმულები

ჯანბერიძე, გიორგი: შოთა ყავლაშილი. ქართული ხუროთმოძღვრების დიდოსტატები. თბილისი 2016. ISBN-978-9941-0-8946-6